مختصری از دیدگاه های انسان باوران
جشن ها و مراسم یادبود
این طبیعی است که بخواهیم رویداد های مهم زندگی مان را با یک مراسم ویژه جشن بگیریم. مردم همیشه، رویداد های مهم زندگی شان را مشخص میکنند. مانند ازدواج، به دنیا آمدن بچه ها و مراسم یادبود برای وقتی که کسی می میرد. اینطور مراسم و تشریفات با مهمانی هایی که برای سالگرد تولد، سالگرد ازدواج یا فارق التحصیلی برگزار میکنیم، میتواند متفاوت باشد. این نوع مراسم معمولن، بیشتر مورد توجه قرار میگیرد و رسمی تر می باشد. آنها فرصتی فراهم میکنند تا احساسات مهم خود را ابراز کنیم و برای دیدن تصویری بزرگتر یک قدم به عقب برویم (برای مثال بجای آنکه فقط راجع به بی خوابی شبانه و پوشک کثیف فکر کنیم، اهمیت به وجود آمدن و متولد شدن یک انسان جدید را به خود یادآوری کنیم). آنها به ما این فرصت را میدهند تا از تغییرات مهمی که در زندگی مان رخ می دهد، قدردانی کنیم. آنها همچنین فرصتی هایی هستند که مردم را برای نشان دادن حمایت و به اشتراک گذاشتن شادیها و غم و اندوه ها، کنار یکدیگر جمع می کنند، تا به ما یادآوری کنند که ما تنها نیستیم بلکه قسمتی از یک مجموعه ی عظیم تر مردم هستیم که به روش های گوناگون به یکدیگر متصل می باشیم.
هیچ مراسم و یا آیین خاصی برای افراد بدون مذهب وجود ندارد، همینطور اجباری برای انجام خدمات و مراسم اضافه تر از موارد معمول نمی باشد. اما افراد زیادی هستند که می خواهند با انجام چیزی ویژه و خاص آن رویداد زندگی خود را معنی ببخشند. آنها اغلب ترجیح میدهند تا این مراسم به روش غیر مذهبی انجام شود، جایی که آنها به خودشان نخواهند گفت به این چیزها باور ندارند. سازمان جهانی انسان باوران بنابر زمینه های مختلف و احتیاجات، مراسم و جشن های مناسبی را پیشنهاد می دهد. انجمن انسان باوران بریتانیا نیز هر سال در حدود ده هزار مراسم و همچنین نزدیک به پنج هزار مراسم ازدواج، سالانه در اسکاتلند بدین روش برگزار می کند.
جشن های انسان باوران برای افرادی در نظر گرفته شده است که با انسان باوران هم عقیده هستند، از این روی هرکدام منحصر به فرد و شخصی هستند. آنها اغلب شامل سخنرانی، شعر خوانی، موسیقی، آواز خوانی، خوش گذرانی و رقص می باشد. این جشن ها جامع هستند و بر روی آنچه که برای ما مرسوم است، مانند انسانیت و ارزش های انسانی مشترک، تمرکز دارد. انسان باوران بر این عقیده اند که چنین ارزش هایی فراتر از هر باور دینی است که برخی از مردم در حال حاضر ممکن است داشته باشند و با هر کسی علیرغم باورهایشان گفتگو میکنند.
مراسم نام گذاری
یک نوزاد جدید یا یک فرزند خوانده جدید در خانواده، هر دو، رویدادی شاد و جدی می باشند. انسان باوران معتقدند مراسم نامگذاری، فرصتی ست برای جشن گرفتنِ ورود یک انسان جدید به زندگی. همچنین فرصتی است برای قدردانی و جشن گرفتن خانواده و دوستان در کنار هم و بستن پیمان عشق و پشتیبانی از عضو جدید خانواده. انسان باوران تصدیق میکنند که هر انسان جدید پتانسیل آن را دارد که به بهبود و پیشرفت انسانیت کمک کند. بنابراین باید قدردان هر زندگی جدید بود و آنرا جشن گرفت.
برای افراد بدون مذهب، انتخاب یک نام و معرفی فرد جدید به محفل دوستان و بستگان اهمیت زیادی دارد، از طرفی غسل تعمید و یا هر گونه مراسم مذهبی در اماکن مذهبی برای بسیاری از والدین که به هیچ خدایی باور ندارند، ناخوشایند است. مراسم نامگذاری انسان باوران میتواند در هر کجا که والدین تمایل داشته باشند برگزار شود و والدین میتوانند تصمیم بگیرند که چه چیزهایی میخواهند گفته شود. این مراسم اغلب شامل سخنرانی، شعر خوانی و موسیقی و بستن پیمان هایی می باشد، ولی هیچ گونه الگو یا خط مشی ندارد و هر مراسم منحصر به فرد برگزار میشود.
برخی افراد بر این عقیده هستند که خدا یا خدایانی وجود دارند که در طول زندگی مان از ما محافظت کرده و به ما کمک میکنند. انسان باوران به خدا، باور ندارند و یا حداقل وجود خدا را تایید نشده میدانند. بنابر این آنها بر این عقیده هستند که ما نیازمند عشق انسان های دیگر به ویژه خانواده و دوستان مان هستیم تا به ما در زندگی کمک کند. برای انسان باوران، عشق، تعهد و حمایت خانواده و دوستان واقعن اهمیت دارد. ما موظف هستیم تا از یکدیگر مراقبت کنیم. از این رو، مراسم نامگذاری انسان باوران، بر این ایده ها متمرکز خواهد بود. خیلی مواقع والدین، بزرگسالی را که متعهد به یاری و حمایت از کودک تازه متولد شده است، به عنوان مربی و حامی انتخاب میکنند. برادر و خواهر های بزرگتر نیز میتوانند در این مراسم نقش داشته باشند.
اگر یک کودک به فرزندخواندگی گرفته شود، ممکن است مراسم استقبال ویژه ای برای ورود به خانواده جدید برگزار شود. گاهی مواقع، هنگامی که خانواده ها برای ازدواج دوم کنار هم جمع میشوند، فرزندخوانده ها میتوانند در مراسم ازدواج انسان باوری، نقش داشته باشند. بدین ترتیب از آنها نیز در خانواده جدید، استقبال میشود.
برخی از پیمان ها در مراسم نام گذاری
"در هر کودک یک پتانسیل بی اندازه وجود دارد که به مرور زمان بروز میکند."
"ما متعهد میشویم تا از تمام خِرَد و صبر و عشق خود استفاده کنیم تا به کودک، برای ساختن خود کمک کنیم."
"ما همگی، نقشی را در رشد و پیشرفت کودک و در شادی و آسایش او ایفا می کنیم. به ما اجازه دهید تا هر یک سهم خود را از این مسئولیت بپذیریم، و احترام، گرمی، صداقت و عشقی را که کودک نیاز خواهد داشت، تامین کنیم."
"ما امیدواریم که ارزش مهربانی، روا داری و صداقت را به تو آموزش دهیم و امیدواریم که تو، ما را دوست داشته باشی، نه تنها به عنوان والدین بلکه به عنوان دوست."
"پدر و مادر تو این مراسم را غیر مذهبی و انسان باورانه برگزار کرده اند زیرا معتقد هستند که تو باید آزادانه برای باور های خود و در زمانی که به سن مناسب رسیده باشی، تصمیم بگیری."
"فرزندم، تو می توانی یاد بگیری که عاشق حقیقت باشی، حتی زمانی که آن را علیه خودت میبینی. می توانی مهربانی را ترویج کنی. می توانی شهامت این را پیدا کنی که کشف کنی، تو قوی تر از چیزهایی هستی که از آنها می ترسی. می توانی برای ایستادن به خاطر آن چیزی که درست است، شجاع باشی. می توانی شهامت این را داشته باشی که، به چیزی که عمیقن به آن باور داری، وفادار باشی. و شجاعت این را هم داشته باشی که اشتباه خودت رو بپذیری و به آن اقرار کنی."
و در انتها برخی از مسئولیت هایی که از والدین انتظار می رود تا در قبال کودک خود انجام دهند:
پذیرش مسئولیت مشترک برای رفاه کودک
ارائه عشق و حمایت مداوم و کمک به کودک برای مستقل شدن
احترام به کودک به عنوان یک فرد
کمک به کودک از لحاظ جسمی و فکری، با تشویق و نه فشار
تاثیر گذاشتن بر رفتار کودک با مثال خوب، و نه از طریق دستور دادن و امر و نهی
کمک به کودک در توسعه و پرورش نظرها، باورها و ارزش های خود
جشن بلوغ
در بسیاری از فرهنگ ها و مذاهب برای نوجوانانی که به سن بلوغ میرسند و یا عضوی از آن مذهب میشوند، به طور رسمی مراسم جشنی برگزار می گردد. برای مثال در کشورهای اسکاندیناوی به طور سنتی جشن بلوغ بسیار با اهمیت است که سازمان های انسان باوران مراسم جایگزین برای این جشن های سنتی مذهبی پیشنهاد میدهند. در نروژ، مراسم ویژه غیر مذهبی در سالن های شهر برای نوجوانان زمانی که به سن قانونی رسیده اند، برگزار می شود. این جشنهای غیر مذهبی و تهیه مقدمات آن، از فعالیت های محبوب نوجوانان در این کشور است. نحوه آماده سازی نوجوانان بسیار متفاوت است، از اردوهایی در فنلاند و سوئد تا دوره های آموزشی که در ایسلند و نروژ برگزار می شود. اما هدف اصلی این جشن، تاکید و بزرگداشت مسئولیت هایی است که بزرگسالی به ارمغان می آورد.
در بریتانیا سِنی که فرد به عنوان بالغ شناخته می شود، کمی گیج کننده است. فرد می توانید در سن ۱۶سالگی ازدواج کند (این سن قبل از آن است که بتواند مدرسه را ترک کند)، در سن ۱۷ سالگی می تواند رانندگی کند، در سن ۱۸ سالگی می تواند رای دهد و وقتی که به سن ۲۱ سالگی میرسد، جشن می گیرد! در هر صورت، مراسم مذهبی سن بلوغ در بریتانیا در حال کم رنگ شدن است و تقاضایی از طرف مردم برای جایگزین کردن آن دیده نمی شود.
مراسم عروسی
ازدواج و عروسی یکسان نیست. ازدواج، اتحاد قانونی دو نفر به عنوان شراکت در رابطه است. بسیاری از افراد بدون مذهب در یک دفتر ثبت، ازدواج می کنند و در بسیاری از کشورها مانند انگلستان و ولز لازم است که ازدواج قانونی ثبت شود (طبق قانون انگلستان، هیچ زبان مذهبی در عروسی مجاز نیست). با این حال، برای بسیاری از افراد تجربه یک اداره ثبت ازدواج، نیاز آنها به مراسم شخصی و معنی دار را برآورده نمی کند و می خواهند کار بیشتری انجام دهند که مراسم عروسی انسان باورانه این فرصت را برای زوج های بدون مذهب فراهم می کند. این مراسم اغلب برای دوره زمانی طولانی طراحی شده است. آنها رویدادهای جدی اما شادی بخشی هستند و بسیاری از زوج ها احساس می کنند که عروسی انسان باورانه آنها است که ازدواج واقعی آنها را تشکل میدهد. مراسم عروسی، مراسمی است که گذر از یک مرحله از زندگی را به مرحله دیگری نشان می دهد و این بیش از یک جشن است. عروسی انسان باورانه می تواند هر جا که زوج دوست دارند برگزار شود و آنها را به نوشتن پیمان هایی که با یکدیگر میبندند، تشویق کند. این مراسم با توجه به خواسته زوج، میتواند رسمی و یا غیر رسمی باشد. هیچ قاعده یا سنت خاصی وجود ندارد، هیچ سناریو و الگویی وجود ندارد و هر مراسم منحصر به فرد است.
برخی معتقدند که خدا یا خدایانی هستند که ما را دوست دارند و ما را در زندگی مان کمک خواهند کرد. انسان باوران به خدا یا خدایان اعتقاد ندارند و اگر وجود داشته باشند حداقل نامعلوم هستند. بنابراین آنها معتقدند ما به عشق دیگر انسان ها، به ویژه خانواده و دوستان مان، نیاز داریم تا در زندگی به ما کمک کند. برای انسان باوران، عشق، تعهد و حمایت از خانواده و دوستان واقعا مهم است. ما مسئولیت مراقبت از یکدیگر را داریم. عزم یک زوج برای پذیرفتن دوست داشتن و حمایت از یکدیگر و مسئولیت رفاه یکدیگر، از ارزش های انسان باوران می باشد و ستودنی است. آنها همچنین اهمیت دوستان و خانواده را برای حمایت از آنها در مراسم ازدواجشان تصدیق میکنند. بر این اساس، عروسی انسان باورانه اغلب بر این ایده ها تمرکز خواهد داشت.
بسیاری از انسان باوران ازدواج کردن را تصدیق می کنند؛ از طرفی بسیاری دیگر معتقدند که ازدواج کردن ویژگی ضروری برای یک رابطه خوب نیست. این انسان باوران بنابر این، زندگی مشترک بدون ازدواج را تایید میکنند. مردم باید آزاد باشند تا تصمیم گیری های دوطرفه دلخواه خود را برای نوع زندگی مشترک خود انجام دهند، بدون اینکه برای این تصمیمات از طرف دیگران و یا دولت ها تحت فشار قرار بگیرند. انسان باوران بر این عقیده هستند که زوج باید پیش از تصمیم گیری برای ازدواج دقت کنند زیرا این تعهدی نیست که بتوان با بی دقتی وارد آن شد. با این حال، آنها اعتقاد ندارند که ازدواج امری "مقدس" است و این را قبول می کنند که برخی از رابطه ها با شکست روبرو می شود. اکثر انسان باوران تمایل دارند که شاهد تلاش زوج ها برای مقابله با مشکلات موجود در روابطشان باشند. با این وجود، انسان گرایان به دلیل اینکه فکر می کنند انسان باید عواقب اقدامات خود را در نظر بگیرد و به منظور به حداقل رساندن رنج ها، طلاق را قابل قبول می دانند، و این در صورتی است که نارضایتی کلی را کاهش دهد. آنها این را قبول دارند که مردم می توانند اشتباهاتی را مرتکب شوند و یا آن شرایط می تواند تغییر کند.
عروسی انسان باورانه در بین افراد بدون مذهب به طور فزاینده ای محبوب شده است. در انگلستان مراسم ازدواج انسان باورانه بیشتر از هر مراسم غیر مسیحی دیگری برگزار میشود. در اسکاتلند، از سال ۲۰۰۵ که ازدواج های انسان باورانه قانونی اعلام شده است تا کنون، این گونه ازدواج ها بیشتر از ازدواج های کاتولیک رومی یا کلیسای اسکاتلند بوده است. اسکاتلند یکی از هشت کشوری ست که - از نروژ تا استرالیا و بخش هایی از ایالات متحده آمریکا - مراسم ازدواج انسان باورانه را به طور قانونی می پذیرد.
جملات منتخب از سخنرانی در مراسم عروسی انسان باوران:
"آنها یک جشن انسان باورانه را انتخاب کرده اند و دلیل عمده آن این است که به آنها اجازه می دهد تا خود تعهد خود را بیان کنند، برجسته کردن آنچه که احساس می کنند برای آنها مهم است."
" امروز نه تنها روزیست که آنها پیوند عروسی خود را جشن میگیرند، بلکه روزی ست برای قدردانی از دوستانشان. دوستانی که در موقع نیاز، در کنارشان بودند. روزیست برای قدردانی از خانواده شان. خانواده ای که در فراز و نشیب سالهای اولیه زندگی شان آنها را به دوش گرفتند و همچنان در آینده نیز، حمایتشان میکنند"
"باشد که خورشید در روز انرژی های جدید خود را برای شما به ارمغان بیاورد
باشد که ماه در شب شما را با آرامش التیام دهد
باشد که باران هرگونه نگرانی را در شما از بین ببرد
و نسیم نیروی جدیدی را در شما بوجود آورد
و سپس تمام روزهای زندگی تان
می توانید به آرامی از میان جهان قدم بزنید
و شاهد زیبایی های آن باشید"
مراسم ترحیم
بسیاری از افراد بدون مذهب احساس می کنند که کلمات و احساسات در مراسم دفن برای آنها نامناسب است از این روی در برخی از کشورها مانند انگلستان، مراسم انسان باورانه به طور فزاینده ای محبوب شده است. غم و اندوه اجتناب ناپذیر است، اما این نیز مهم است که از زندگی کسی که دوستش داشته اید تجلیل کنید. مرکز توجه برای بسیاری از انسان باوران باید بر روی شخص و زندگی که سپری کرده است، باشد و نه بر اساس آنچه که کتاب های مقدس و افراد مذهبی برای بعد از مرگ بیان میکنند. مراسم انسان باورانه میتواند با موسیقی و همخوانی دوستان و خانواده مرحوم برگزار شود. در این مراسم دعا خوانی وجود ندارد ولی فرصت هایی برای پژواک سکوت وجود دارد. برای انسان باوران، مراسم ترحیم فرصتی است برای خانواده و دوستان مرحوم برای ابراز غم و اندوه، بازگویی خاطرات و تجلیل از زندگی او. این مراسم، فرصتی است ژرف و ضروری برای بازماندگان مرحوم.
این رویکرد تاثیرات قابل توجهی در انگلستان داشته است چنانکه در بسیاری از مراسم ترحیم مذهبی نیز در حال حاضر، بیشتر بر روی تجلیل از زندگی مرحوم تمرکز میشود و به دوستان و خانواده او فرصت داده میشود تا در مورد مرحوم صحبت کنند که با موسیقی و همخوانی غیر مذهبی همراه است.
انجمن انسان باوران ایران نیز بر این باور است که، در ایران همچنین میتوانیم با تغییراتی کم و بیش در این جشن ها و مراسم، صمیمیت و نزدیکی بیشتری بین یکدیگر ایجاد کنیم و با برگزاری این جشن ها و مراسم، بدون هیچ پیش زمینه مذهبی، چهره انسانی و این جهانی بودنِ این رویدادها را بازنمایی کنیم. با این جهانی اندیشیدن و این جهانی رفتار کردن، میتوانیم شادی بیشتری بازآفرینیم و در غم و اندوه یکدیگر، همدلی بیشتری داشته باشیم.
