چه باعث میشود چیزی درست باشد یا نادرست؟
برخی مردم بر این باورند که آنچه که درست است و یا نادرست هرگز از موقعیتی به موقعیت دیگر، تغییر نمی کند و می توان آن را در احکام و دستورات ثابت و تغییر ناپذیر بیان کرد. آنها اغلب به متون مذهبی یا مسئولین آن نگاه می کنند تا پی ببرند که خدا از آنها چه میخواهد تا آنها انجام دهند. نظر یک انسان باور (هیومنیست) به اصول اخلاقی متفاوت است. انسان باوران (هیومنیست ها) برای قوانین به هیچ خدایی نگاه نمی کنند. بلکه برای خودشان درباره آنچه که ممکن است بهترین راه برای زندگی باشد با دقت فکر میکنند. این رویکرد یعنی ما همواره باید دارای همدلی باشیم و درباره تاثیرات ناشی از انتخابهایمان بر روی شادی یا اندوه چیزهایی که مردم (گاهی مواقع دیگر حیوانات) به آن علاقه مند هستند، فکر کنیم. ما باید به حقوق و خواسته های این افراد مورد بحث احترام بگذاریم، برای یافتن محبت آمیزترین روش رفتار و یا گزینه ای که کمترین صدمه را ایجاد کند تلاش کنیم. ما باید با دقت موقعیت خاصی را که در آن قرار داریم، در نظر بگیریم و نه این که فقط قوانین و فرمان هایی را که فرض می کنیم، بپذیریم. ما باید شواهدی را که در اختیار داریم بسنجیم و ببنیم اقدامات ما چی عواقب احتمالی را در بر خواهد داشت. این روش تفکر درباره آنچه که باید انجام دهیم، به طور واضح بر اساس خِرَد، تجربه، همدلی و احترام به دیگران بنا نهاده شده است و نه بر اساس سنت و تسلیم شدن در برابر قدرت. این ممکن است که سخت به نظر برسد ولی خوشبختانه اغلب ما در اکثر مواقع اینگونه رفتار میکنیم بدون اینکه به آن فکر کنیم. اصول اخلاقی چیزی نیست که مانند هدیه ای از طرف نیرویی بیرونی همچون یک خدا، از بیرون از وجود انسان آمده باشد. وقتی که ما به نزدیک ترین خویشاوندان خود در دنیای حیوانات نگاه کنیم، همان گرایشات اولیه ای را خواهیم دید که در خودمان میشناسیم، محبت و عاطفه، همکاری و تعامل، همه رفتار های مورد نیاز برای زندگی و رشد در گروه. این واضح است که غرایز اجتماعی ما بنیان اصول اخلاقی ما را شکل داده است و این که آنها بخش ذاتی از بشریت هستند. و البته این پایان ماجرا نیست. تجربه ای طولانی از ده ها هزار سال زندگی اجتماعی انسان موجب بهبود و پیشرفت اصول اخلاقی مان شده است و ما وارثان خوش شانسی از این کوشش دشوار هستیم. این بدان معنی نیست که هیچ انسانی به دیگری صدمه نزده است و یا انتخاب های بدی را انجام نداده است. ولی در نهایت اصول اخلاقی از خودمان به ما رسیده است و نه از طرف هرگونه خدایی. این یعنی با دیگران با حسن نیت و مسئولیت پذیری رفتار کنیم. این که یکسره خودخواه نباشیم، نسبت به دیگران مهربانی و توجه داشته باشیم. ایده هایی همچون آزادی، عدالت، شادی، برابری، انصاف و همه ارزش های دیگر که ما می توانیم با آن زندگی کنیم، همگی ابتکار و ساخته بشر هستند و ما میتوانیم به آن افتخار کنیم، همچنین کوشش کنیم تا آنها را عملی کنیم.
*این ویدیو برگرفته از کانال انسان باوران بریتانیا می باشد.