مفهوم واژه هیومنیسم

واژه هیومنیسم (Humanism) در منابع مختلف به واژه انسان گرایی ترجمه شده است. درصورتی که باید بپذیریم، واژه انسان گرایی کاربردهای دیگری هم دارد. به شکلی عمومی تر، هیومنیست کسی است که جهان بینی او تمرکز ویژه ای به ارزش ها و کرامت و مسائل انسانی دارد. اگر هیومنیسم فقط به این معنی باشد، باید گفت که بسیاری از انسانها، هیومنیست هستند از جمله بسیاری از انسانهای مذهبی خداباور. اما واقعیت این است که در سراسر دنیا کسانی که از عنوان هیومنیست استفاده میکنند، دیدگاهی محدودتر و خداناباورانه دارند. این در حالی است که برخی منابع با توجه به تاریخچه شکل گیری هیومنیسم و بنیان گذاران آن، هیومنیسم را نوعی جهان بینی خداباورانه معرفی میکنند. البته تعریف خداباورانه از هیومنیسم اشتباه میباشد زیرا اگر هیومنیسم مدرن را مد نظر قراردهیم - با توجه به بیانیه آمستردام اتحادیه جهانی هیومنیسم و اخلاق که در سال 1950با توافق عضوهای اتحادیه تصویب شد و در سال 2002 مورد بازبینی و توافق قرار گرفت- تعریف متفاوتی از هیومنیسم بدست می آید که تاکید بسیاری بر عدم باور به خدا و یا هرگونه نیروی مافوق طبیعی میکند.

با در نظر گرفتن تعاریف ارائه شده در بیانیه آمستردام، معادل فارسی که می توان برای واژه هیومنیسم استفاده شود، واژه انسان باوری است که میتواند جایگزین انسان گرایی شود.

انسان باوری بیانگر باوری جایگزین خداباوری است. باوری ست برگرفته از عقل انسان با توجه به ارزشها و کرامت انسانی که با استفاده از علم برای تشکیل جوامع اخلاقی مدرن تلاش میکند و جایگزینی است بر ارزشها و اخلاق برگرفته از دین.