بیانیه آمستردام ۲۰۰۲
سال ۱۹۵۲ در اولین کنگره جهانی انسان باوری، بنیان گذاران اتحادیه جهانی انسان باوری و اخلاق (IHEU) بیانیه ای را مبنی بر اصول بنیادین انسان باوری مدرن (هیومنیسم مدرن) پذیرفتند و آن را بیانیه آمستردام نامیدند. بیانیه آمستردام ۱۹۵۲ در واقع کودکی در زمان خود بود. برای نمونه، آن بیانیه در دنیای سیاست قدرت های بزرگ و جنگ سرد تنظیم شده بود. در آن اظهار شد که انسان باوران اعتقاد دارند که بحران کنونی را می توان از میان برداشت. متناسب با ماهیت انسان باوری - تایید فرگشت (تکامل) و رد جزم گرایی و تعصب - بیانیه در سال ۲۰۰۲ به روزرسانی گردید. پنجاهمین سالگرد کنگره جهانی انسان باوری در سال ۲۰۰۲ در همایش دوباره هلند، به اتفاق آرا عنوان «بیانیه آمستردام ۲۰۰۲» به تصویب رسید. در طی کنگره، این به روزرسانی بیانیه به اتفاق آرا توسط مجمع عمومی IHEU به تصویب رسید و در نتیجه این بیانیه، بیانیه رسمی تعریف جهانی انسان باوری می باشد.
متن بیانیه آمستردام ۲۰۰۲
انسان باوری حاصل یک سنت دیر پای از آزاد اندیشی است که از بسیاری از متفکرین بزرگ جهان و هنرمندان خلاق، الهام گرفته شده و خود را با علم پیشرفت داده است.
اصول و مبانی انسان باوری مدرن به شرح زیر می باشد:
۱. انسان باوری اخلاقی است. انسان باوری به ارزش، کرامت، استقلال فردی و حق هر انسان برای برخورداری از بیشترین آزادی سازگار با حقوق دیگران تاکید می کند. انسان باوران وظیفه دارند از تمام بشریت از جمله نسل های آینده، مراقبت و نگهداری کنند. انسان باوران معتقدند که اخلاق بخش ذاتی از طبیعت انسان است و مبتنی بر درک و اهمیت به دیگران می باشد و نیازی به ضمانت اجرایی خارجی نمی باشد.
۲. انسان باوری عقلانی است و به دنبال استفاده خلاقانه و نه مخرب از علم است. انسان باوران براین عقیده هستند که راه حل مشکلات جهانی در تفکر و عمل انسان نهفته است نه در وحی الهی. انسان باوران خواستار استفاده از روشهای علمی و تحقیقات آزادانه برای رفاه انسانی می باشند. همچنین انسان باورن معتقدند استفاده از علم و تکنولوژی باید بر اساس ارزش های انسانی باشد. علم به ما ابزار را می دهد و ارزش های انسانی، هدف را مشخص می کنند.
۳. انسان باوری از دمکراسی و حقوق بشر حمایت می کند. هدف انسان باوری، پیشرفت و کمال هر انسان تا بیشترین حد ممکن است. آنها بر این باورند که دموکراسی و توسعه بشری جزء حقوق انسان هستند. اصول دموکراسی و حقوق بشر را می توان به بسیاری از روابط انسانی اعمال کرد و فقط به دولتها محدود نمی شود.
۴. انسان باوری اصرار دارد، آزادی سیاسی باید با مسئولیت اجتماعی همراه گردد. انسان باوری مبادرت دارد به ساختن دنیایی بر اساس این ایده که انسان آزاد، نسبت به جامعه، مسئولیت دارد و همچنین وابستگی و مسئولیت ما نسبت به طبیعت را تصدیق می کند. انسان باوری ضد تعصب می باشد. تحمیل هیچ مرام و عقیده ای را بر هواداران نمی پذیرد. بدین ترتیب متعهد به آموزش بدون تلقین مذهبی و حزبی می باشد.
۵. انسان باوری پاسخی به تقاضاهای گسترده برای یک جایگزین به جای تعصب مذهبی می باشد. ادیان بزرگ جهان ادعا می کنند بر اساس وحی های ثابت برای تمام زمان ها هستند و به دنبال تحمیل جهان بینی خود به تمام بشریت هستند. انسان باوری معتقد است، دانش قابل اعتماد در مورد جهان و خود ما، از طریق یک فرایند مداوم بدست می آید. مشاهده، ارزیابی و تجدید نظر.
۶. انسان باوری ارزش خلاقیت هنری و تخیل و قدرت ایجاد تغییر هنر را به رسمیت می شمارد. انسان باوری بر اهمیت ادبیات، موسیقی، هنرهای تجسمی و نقاشی برای رشد و تحقق فردی، تاکید دارد.
۷. انسان باوری موضعی است در قبال زندگی برای دست یابی به حداکثر کمال از طریق کشت زندگی اخلاقی و خلاقانه، و ابزاری اخلاقی و عقلانی برای پرداختن به چالش های زمان ما را به ما ارائه می دهد. انسان باوری می تواند روشی برای زندگی برای هر کسی در هر کجا باشد. وظیفه اصلی ما این است که، انسان را به ساده ترین روش آگاه سازیم از آنچه که انسان باوری می تواند به آن معنا دهد و آنچه به آن متعهد است. با استفاده از پرسشگری آزادانه، قدرت علم، تخیل خلاق برای پیشبرد صلح و خدمات دلسوزانه، و با اعتماد به نفس می توانیم مشکلات را برطرف کنیم. ما از همه کسانی که با ما هم عقیده هستند درخواست می کنیم تا در به اشتراک گذاری آن تلاش کنند.
